مدل جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان EFQM

(Europen Foundation for Quality Management )

استاندارد EFQM سرواژه عبارت (Europen Foundation for Quality Management ) و به معنای مدل جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان می باشد.این مدل چارجوبی سازمانی و پایه و اساسی برای جوایز کیفی ملی و محلی در اروپا مطرح شده است همچنین عامل مهمی در رشد و تعالی خود ارزیابی سازمان و ابزاری مفید و کاربردی برای کمک به سازمان هایی است که در مسیر رشد و تعالی قرار گرفته اند.تعالی به معنای تکرار و تمرین خوب در مدیریت سازمان و دستیابی به اهداف آن می باشد.

در مدل تعالی سازمانی خلاها شناسایی و راه حل های مفید ارائه داده می شود . مدل EFQM بدون در نظر گرفتن اندازه ، ساختار و قسمت های مختلف سازمان ها ، قابل اجرا و پیاده سازی می باشد و برای سازمان های کوچک و بزرگ و سازمان های خصوصی و دولتی نیز کاربرد دارد.در واقع EFQM در سازمان ها نقش کنترل ، ارزیابی و اصلاح مستمر را ایفا می کند.

مدل تعالی سازمانی باعث می شود سازمان :

1. نقاط ضعف ، قوت و کلیدی مرتبط با چشم انداز و ماموریت خود را درک کند و ارزیابی کند که در چه نقطه ای از مسیر تعالی قرار دارد.

2. ابتکارات موجود و برنامه ریزی شده را یکدست و یکپارچه کند ، دوباره کاری ها را حذف و شکاف ها را مشخص و شناسایی کند.

3. روش تفکر مشترکی را بوجود آورد و بر طبق آن ایده ها را در درون و برون سازمان به صورت اثربخش انتقال دهد.

4. ساختار اساسی را برای مدیریت زمان فراهم کند.

الگوی تعالی بنیادی اروپایی مدیریت کیفیت استاندارد EFQM شامل 9 معیار اصلی می باشد که 5 مورد آنها توانمندساز و 4 مورد آنها نتایج هستند.معیارهای توانمندساز معیارهایی هستند که یک سازمان انجام می دهدو معیارهای نتایج معیارهایی هستند که سازمان آنها را بدست می آورد.

معیارهای توانمندساز :

1. رهبری

2. استراتژی

3. کارکنان

4. منابع 

 

 

معیارهای نتایج :

1. نتایج کارکنان

2. نتایج مشتریان

3. نتایج جامعه

4. نتایج کلیدی عملکرد

در مدل سرآمدی اروپا (EFQM ) سازمان ها با توجه به الگوی اروپایی ، از طریق ارزیابی و کنترل خود ، نقاط ضعف و قوت ، راهکارهای بهبود و اصلاح مستمر را شناسایی و ارائه می دهند و بازخوری مناسب از عملکرد خود دریافت می کنند.مدل تعالی سازمانی (EFQM ) با شناسایی وضع موجود در سازمان و مقایسه آن با اهداف ، استانداردهای عملکرد و شاخص ها باعث بهبود مستمر عملکرد سازمان می شود.

در مدل تعالی سازمانی رویکردهای زیادی در جهت رسیدن به تعالی در سازمان ها وجود دارد که برخی از این رویکردهای مختلف و مفاهیم بنیادی در زیر آمده است :

1. نتیجه گرایی

تعالی یعنی رسیدن به نتایجی که تمامی ذینفعان سازمان را تحت تاثیر قرار دهد.

2. مشتری مداری

تعالی یعنی خلق ارزش های مطلوب مشتری

3. رهبری و ثبات در مقاصد

تعالی یعنی رهبری دوراندیش همراه با ثبات در اهداف و مقاصد

4. مدیریت بر مبنای فرآیندها و واقعیت ها

تعالی یعنی مدیریت سازمان از طریق مجموعه ای از سیستم ها ، فرآیندها و  واقعیتهای پیوسته و وابسته

5. مشارکت و توسعه منابع انسانی

تعالی یعنی به حداکثر رساندن مشارکت کارکنان از طریق توسعه و دخالت دادن آنها در انجام امور

6. یادگیری ، نوآوری و بهبود مستمر

تعالی یعنی ایجاد چالش و تغییر در وضعیت موجود در جهت ایجاد خلق فرصتهای جدید

7 .توسعه شراکتها
تعالی یعنی توسعه و حفظ همکاریهایی که موجب ارزش افزوده در سازمان ها می شود.

8. پاسخگویی اجتماعی سازمان :

تعالی یعنی ارتقا فعالیت های بر اساس الزامات قانونی و پاسخگویی به انتظارات ذینفعان سازمان

مدل سرآمدی EFQM می تواند به روش های مختلفی مورد استفاده قرار گیرد:

1. به عنوان یک ابزار خودارزیابی

2. به عنوان یک روش بهگزینی (Bench Mark ) با سایر سازمان ها

3. به عنوان یک راهنما برای شناسایی نواحی قابل قبول

4. به عنوان مبنایی برای یک زبان مشترک و یک روش تفکر کردن

5. به عنوان یک ساختار برای سیستم مدیریت سازمانی

جایزه ملی تعالی سازمانی :

تعالی سازمانی از یک دهه پیش تاکنون در کشورمان با عنوان جایزه ملی تعالی سازمانی آغاز شده و تبدیل به یک برنامه وسیع در سطح ملی برای بهبود و توسعه مدیریت شده است.جایزه ملی تعالی سازمانی تاثیرات بسزایی برای بهبود کیفیت بر سازمان های ایرانی داشته است.سازمان ها برای حضور در جایزه ملی تعالی سازمانی باید آمادگی های لازم را کسب نمایند که 9 ماه زمان نیاز دارد و باید در ماه های آخر هر سال برای حضور در جایزه ملی تعالی سازمانی در سال بعدی برنامه ریزی شود و منابع لازم در برنامه و بودجه لحاظ شود .

سازمان ها برای ثبت نام در جایزه ملی تعالی سازمانی ، اولین گام این است که متناسب با شرایط سازمان یکی از سطوح گواهی تعهد به تقدیرنامه برای تعالی و یا تندیس را انتخاب کنند.افرادی که در گام های اولیه مسیر تعالی سازمانی هستند باید در سطح گواهی تعهد به تعالی ثبت نام کنند که در کوتاه مدت امکان پذیر است و افرادی که از قبل آمادگی های لازم مانند برگزاری آموزشها،انجام خود ارزیابی ، اجرای برنامه های بهبود و تدوین اظهارنامه را کسب کرده اند می توانند در سطوح تقدیرنامه برای تعالی و یا تندیس ثبت نام کنند.