دانش مدیریت پروژه                                   PMBOK

PMBOK مخفف عبارت  Project Management Body of Knowledge و به معنای گستره دانش مدیریت پروژه و پیکره دانش مدیریت پروژه است. PMBOK زبان مشترک جهانی در زمینه مدیریت پروژه و از مشهورترین استانداردها در زمینه مدیریت پروژه می باشد.استاندارد PMBOK معیاری برای شکل دهی و ارزیابی سیستم های مدیریتی پروژه است.

استاندارد PMBOK توسط موسسه ی غیر انتفاعی به نام موسسه مدیریت پروژه PMI تدوین شده است.این استاندارد دارای 42 فرآیند برای مدیریت پروژه را معرفی می کند.بعضی از این فرآیندها اختیاری و اکثر آنها اجباری می باشند.تیم مدیریت پروژه فرآیندهای لازم برای هر پروژه را در ابتدای کار معین می کند و مشخص می کند که  هر کدام از فرآیندها به چه ترتیب در پروژه اجرا می شوند.

42 فرآیند مدیریت پروژه PMBOK در دو شکل دسته بندی می شوند :

1. گروه های فرآیندی

2. حوزه های دانش                                                                           

گروه های فرآیندی عبارتند از :

گروه فرآیندی آغازین : کارهای اولیه برای شروع پروژه را انجام می دهد.

گروه فرآیندی برنامه ریزی : برنامه ریزی پروژه را انجام می دهد.

گروه فرآیندی اجرا : اجرای پروژه را انجام می دهد.

گروه فرآیندی نظارت و کنترل : مطابقت اجرا و برنامه را ارزیابی می کند.

گروه فرآیندی خاتمه : کارهای پایانی پروژه را انجام می دهد.

بعد از آغاز پروژه برنامه ریزی پروژه شروع می شود.پس از آنکه برنامه ریزی اولیه به پایان می رسد می توان اجرای پروژه را آغاز کرد.فرآیند نظارت و کنترل ، همزمان با فرآیند برنامه ریزی و اجرا عمل می کند و به صورت مداوم برنامه ها را بازنگری و اصلاح می کند.وظیفه اصلی فرآیند نظارت و کنترل مطابقت فرآیند اجرا و برنامه ریزی و همچنین پیشنهاد اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه است.بعد از آنکه کارهای انجام پروژه ه اتمام برسند فرآیندهای خاتمه برای کارهای پایانی پروژه انجام می شوند.

محدوده دانش در مدیریت پروژه :

پروژه ها شامل 9 محدوده اصلی می باشند که هر محدوده دارای فرآیندهایی می باشد :

1. مدیریت یکپارچگی پروژه :

یکپارچگی و هماهنگی بین عناصر مختلف پروژه را تامین می کند و شامل فرآیند توسعه برنامه ، اجرای برنامه و کنترل تغییرات کلی در پروژه می باشد.

2. مدیریت محدوده پروژه :

تمام نیازهای لازم و کافی پروژه را شامل می شود و فرآیندهای آغاز ، برنامه ریزی ، تعریف و کنترل تغییرات محدوده را دارا می باشد.

3. مدیریت زمان پروژه :

اتمام پروژه بر اساس زمان بندی مشخصی می باشد و فرآیندهایی را مانند تعریف فعالیت ، توالی فعالیت ، تخمین مدت فعالیت ، توسعه و کنترل زمان بندی را شامل می شود.

4. مدیریت هزینه پروژه :

پروژه با کم ترین هزینه به پایان می رسد و فرآیندهای برنامه ریزی منابع تخمین ، بودجه بندی و کنترل هزینه را شامل می شود.

5. مدیریت کیفیت پروژه :

تمام نیازهای پروژه را به صورت رضایت بخش برآورده می کند و شامل فرآیندهای برنامه ریزی ، تضمین و کنترل کیفیت است.

6. مدیریت منابع انسانی :

از نیروی کار درگیر در پروژه باید به صورت بهینه استفاده شود و فرآیندهای برنامه ریزی سازمانی ، استخدام نیروی کار و توسعه تیم پروژه مربوط به این محدوده دانش می باشد.

7. مدیریت ارتباط پروژه :

فرآیندهای تولید ، جمع آوری ، انتشار ، ذخیره سازی ، بازیابی و بررسی نهایی اطلاعات پروژه بایستی به صورت زمان بندی شده و مناسب انجام شوند و فرآیندهای برنامه ریزی و انتشار اطلاعات ، گزارش عملکرد و پایان اجرای پروژه را شامل می شوند.

8. مدیریت ریسک پروژه :

باید فرآیندهای مربوط به تشخیص ، تحلیل و واکنش به ریسک ارائه شوند و دربر گیرنده فرآیندهای تشخیص ریسک ، واکنش ریسک و کنترل واکنش ریسک باشند.

9. مدیریت کالا ، مواد و خدمات پروژه :

ارائه دهنده فرآیندهای لازم برای تهیه کالا و خدمات خارج از محدوده اجرایی پروژه می باشد و فرآیندهای برنامه ریزی خرید مواد ، برنامه ریزی درخواست ها ، اداره قراردادها و تامام قراردادها را دربر می گیرد.