سیستم
مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط زیست HSE-MS
امروزه فلسفه HSE با نگرشی نوین به عوامل بهداشتی، ایمنی و زیست
محیطی در صنعت ، از اهمیت ویژه ای در توسعه همه جانبه کشور و پیشرفت و رشد جامعه
انسانی برخوردار است. سیاستهای اتخاذ شده در این نگرش براساس اهدافی از جمله کاهش
آثار نامطلوب صنعت بر محیط، افزایش آثار مثبت صنعت بر جامعه، افزایش تامین ایمنی
کارکنان، تجهیزات و تاسیسات در مراکز صنعتی، کاهش حوادث و آسیب های محیط های
صنعتی، به پایین ترین میزان ممکن از طریق حذف شرایط ناامن و حفاظت هرچه بیشتر از
محیط زیست تعیین و تبیین شده اند.
سیستم مدیریت HSE یک ابزار مدیریتی برای کنترل و بهبود عملکرد
بهداشت، ایمنی و محیط زیست در همة برنامه های توسعه و پروژه های صنعتی یا تشکیلات سازمانی
بوده است، با ایجاد بستر فرهنگی خلاق و نگرشی
نو و سیستماتیک در راستای توسعة پایدار و کرامت انسان، بطور یکپارچه و با همگرایی
و چیدمان هم افزای نیروهای انسانی و امکانات و تجهیزات و با استفاده از سیستم
آموزش کارآمد، ممیزیهای دوره ای، ارزیابی، بهبود مستمر، موجب به حداقل رساندن اثرات
نامطلوب صنعت بر محیط و افزایش اثرات مطلوب آن از طریق تأمین ایمنی همه جانبة کلیه
کارکنان و همکاران سازمان، تجهیزات و تأسیسات و به صفر رساندن حوادث و آسیب های
ناسی از کار از طریق کنترل یا حذف شرایط ناایمن و ارتقاء سطح سلامت افراد از طریق
اعمال راهکارهای کنترلی مدیریتی، مهندسی و اجرایی در کلیة سطوح سازمان و همچنین
صیانت از محیط زیست به عنوان سرمایة بشریت می گردد.
1. در بخش بهداشت شغلیH
کلیه مواد شیمیایی موجود در
پروژه در مراحل مختلف و همچنین مدت زمان تماس افراد با آنها مورد بررسی قرار می گیرد.
به علاوه کلیه مشخصات مواد شیمیایی اعم از( خطرات حمل و نقل، نحوه اطفاء ، تماس با
بدن ، کمک های اولیه ، نگهداری ، اثرات فیزیولوژیکی و ... ) نیز مشخص می شود. این
مواد شیمیایی شامل مواد موجود در خوراک ، محصولات میانی ، محصولات نهایی و
کاتالیست ها می باشند .
2. در بخش ایمنی S
کل فرآیند از جنبه ایمنی مورد
بررسی قرارمی گیرد و خطرات بالقوه و نقاط خطرساز پروژه مشخص می شوند. همچنین راههای
پیشگیری جهت کاهش این خطرات پیشنهاد و اجرا می گردد و ریسک های موجود که می توانند
باعث بروز حادثه شوند، مشخص شده و در جهت کاهش، کنترل و حذف آنها روش های مناسبی
بکار برده می شود .
3. در بخش محیط زیستE
کلیه اثــرات اجرای پروژه
در مــراحل مختلف بر روی محیط زیست منطقه مورد بررسی قرار می گیرد . مراحل شامل خاکریزی
، خاکبرداری ، نصب و راه اندازی می باشد .به عبارتی جنبه های زیست محیطی ناشی از
اجرای پروژه در منطقه ، مورد بررسی قرار گرفته و راههای رسیدن به استاندارد های
تعریف شده بیان می شود.
فعالیت
های بهداشت محیط از قبیل:
1. شناسایی،
ارزیابی و کنترل آلودگی های هوا، آب و فاضلاب و پسماندها
2. تأمین آب و
موادغذایی سالم با کمک بهداشت تغذیه
فعالیت
های بهداشت تغذیه کارکنان از قبیل:
1. شناسایی،
ارزیابی و پیشگیری از آلودگی مواد غذایی بوسیله آب، خاک، هوا، گیاهان، حیوانات
2. اطمینان
از سلامت مواد غذایی کارکنان
3. تنظیم
برنامه تغذیه کارکنان با توجه به سلامت فرد و محیط های کاری آنها و ...
فعالیت
های بهداشت حرفه ای از قبیل:
1. شناسایی،
اندازه گیری، ارزیابی و کنترل ریسکهای بهداشتی (عوامل زیان آور محیط کار) شامل:
عوامل زیان
آور فیزیکی
عوامل زیان
آور شیمیایی
عوامل زیان
آور بیولوژیکی
عوامل زیان
آور ارگونومیکی
عوامل زیان
آور مکانیکی
2. پیشگیری
از وقوع بیماریهای ناشی از کار کارکنان و اطمینان از سلامت آنها و پایش سلامتی
پرسنل در دوره های زمانبندی شده معین
3. پیشگیری از وقوع حوادث، آسیب ها و حفاظت
کارکنان
اهداف و برنامه های سیستم
مدیریت HSE
الف
–
ایمنی و پیشگیری :
ایجاد
ساختارHSE منطبق با اصول و استانداردهای HSE .
تهیه
آئین نامه و دستورالعمل های اجرایی HSE متناسب با نوع فعالیت .
تشکیل
کمیسیون و کارگروههای HSE و
پیشگیری در سطح مجموعه .
برگزاری
دوره های آموزش HSE .
طرح
ریزی و اجرای بازرسی های HSE از سطوح مختلف .
ایجاد
و اشاعه فرهنگ HSE از
طریق اطلاع رسانی ، تهیه فیلم ، عکس ، پوستر و بروشور .
انجام
آزمون های روان شناختی کارکنان برای تعیین نوع مشاغل و مسئولیت واگذاری امور به
آنان .
تعامل
و ایجاد ارتباطات منظم و مستمر با سایر سازمانها .
ب
–
مدیریت HSE-MS:
مسئولیت
پاسخگویی .
تدوین
راهبردها و ایجاد وضعیت مطلوب HSE توسط مسئولین ذیربط :
-
تهیه و تدوین خط مشی HSE در
پیشگیری از حوادث در برنامه های کوتاه ، میان و بلند مدت پروژه ها .
-
تعیین سهم بودجه و تجهیزات مورد نیاز PPE برای حفاظت پرسنل .
-
برگزاری آموزش های عرضی ، گردهمایی و مسابقات مرتبط .
-
بکارگیری نیروی متخصص HSE و
کارآمد و دلسوز .
-
ارائه سیستم های ایمن کار قبل از شروع بکار جدید .
-
ارزیابی ، نظارت و کنترل سطح HSE محیط کارگاه .
-
تشویق و تنبیه مسئولین HSE .
-
اخذ آمار و اطلاعات از وضعیت ایمنی .
ج-
حوادث :
تهیه
دستورالعمل ارسال اخبار به سلسله مراتب .
بانک
اطلاعات حوادث .
اقدامات
و تمهیدات لازم برای برنامه ریزی و آموزش و تربیت کارشناسان HSE
بررسی
حوادث با تعیین خط مشی و تهیه دستورالعمل ها .
تشکیل
کمیسیون تحلیل و تعیین خسارات حوادث و برخورد مقتضی با فرد یا افراد خاطی.
آمارگیری
فصلی و سالیانه و تجزیه و تحلیل آن در جهت کنترل و کاهش حوادث احتمالی مشابه در
آینده .
تبادل
اطلاعات در خصوص عوامل اصلی و فرعی وقوع حوادث .
همفکری
و تشریک مساعی کارشناسان ایمنی با یکدیگر در خصوص تبادل اطلاعات حوادث و راهکارهای
پیشگیرانه از وقوع حوادث .
تهیه
خبرنامه به منظور اطلاع رسانی و آگاهی و عبرت دیگران .
مزایای
استقرار سیستم مدیریت بهداشت ، ایمنی و محیط
زیست HSE-MS
1. شناخت کافی از عوامل بالقوه آسیب رسان در محیط کار
2. ایجاد بستر مناسب برای بهبود بهره وری و تعالی سازمان
3. ایجاد ساختار مشخص برای مدیریت
HSE و تعیین مسئولیت ها
4. هدفمند نمودن و یکپارچه کردن سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط
زیست
5. ایجاد بستر مناسب برای بهبود مستمر
HSE در سازمان
6. شناخت قوانین و مقررات ایمنی
7. ارزیابی موثر ریسکها و کاهش آنها به منظور کنترل حوادث
8. کاهش زیان های مستقیم و غیر مستقیم ناشی از حوادث
9. ایجاد انگیزه در کارکنان بعلت اعتماد آنها نسبت به مدیریت بواسطه
تلاش برای ایجاد محیط کاری ایمن
10. ایجاد زمینه مناسب برای استفاده توان فکری بالقوه کارکنان برای
تقویت مدیریت HSE
11. فراهم شدن زمینه های رقابت سالم و موثر
12. امکان خود ارزیابی سازمان برای تطبیق با یک سیستم مدیریت HSE